Karcinom dojke

Pojava karcinoma dojke je sve češća. Dok je pre pedeset godina ovaj tip karcinoma bio registrovan kod jedne od 20 žena, danas podaci pokazuju da se karcinom dojke javlja kod jedne od osam žena. 

Šta predstavlja karcinom dojke?

Karcinom dojke se javlja kao rezultat modifikacije i nekontrolisanog razmnožavanja grupe ćelija koje sačinjavaju tkivo dojke. Kancerozno tkivo se najpre širi u neposrednoj okolini, kao što je limfna žlezda. Karcinom koji nije dijagnosticiran i nije lečen širi se brzo na ostale organe i kasnije ulazi u fazu u kojoj se ne leči. Pravi razlog za pojavu ovog karcinoma još nije precizno utvrđen. Kod dve trećine žena kod kojih je dijagnosticiran karcinom dojke, nije prepoznat niti jedan rizik faktor.

Najčešće upotrebljavani metodi za dijagnozu

Mamografija: Mamografija je metod snimanja koji se izvodi upotrebom rendgenskih zraka u pregledu dojki. Male grudve u dojkama i promene koje se nemogu prepoznati u toku kliničkog pregleda, mogu se odrediti uz pomoć mamografije. Mamografija je glavni metod za dijagnozu kancera dojke. Svetska zdravstvena organizacija (SZO) preporučuje da svaka žena uzrasta iznad 40 godina, jednom godišnjeuradi mamografski pregled . Nivo zračenja koje se koristi prilikom mamografije je nisko i nije štetno po zdravlje. Koristi se za dijagnostičke ciljeve i kod žena koje nemaju nikakve simptome. Savremeni digitalni mamograf omogućuje mnogo veću vidljivost i viši stetpen dijagnosticiranja. Mamografija se ne preporučuje za žene ispod 35 godina, iz razloga što u strukturi tkiva dojke dominira žlezdani parenhim i zbog toga se javlja niska senzitivnost na mamografiju i visoka senzitivnost tkiva dojke na zračenje.

Ultrazvuk: Pored mamografije, u dijagnostičke ciljeve se koristi i ultrazvuk, upotrebom ultrazvučnih talasa za snimanje. Generalno, njegovom upotrebom se dobijaju informacije o unutrašnjoj strukturi dojke. Za razliku od mamografije, ultrazvuk se najčešćekorist kao dijagnostička metoda kod mlađih pacijenata.

Snimanje magnetnom rezonancom: Mogućnost kombinovanja strukturnih i funkcionalnih dokaza magnetnu rezonancu pravi jednu od najsenzitivnijih dijagnostičkih metoda u otkrivanju karcinoma dojke. Njegova blagovremena i precizna upotreba daje tačne rezultate i precizne informacije. Zahvaljujući ovakvim performansima, primena MR se sve više povećava.

Biopsija: Predstavlja metod uzimanja uzorka tumora za patološko ispitivanje. To je proces uzimanja uzorka iz sumnjive mase, tankom ili debelom iglom,hirurškim putem. U hirurškoj biopsiji uglavnom se odstranjuje cela masa koja se potom podvrgava patološkom ispitivanju. Biopsija sumnjive lezije, koja ne može biti primećena palpacijom i koja je smeštena u dubljim delovima tkiva dojke, izvodi se pod vođstvom radiologa upotrebom mamografije, ultrazvuka ili MR-a. Pre hirurške intervencije, radiolog obeležava (markira) sumnjivu leziju uz pomoć žice. Hirurg prati ovu žicu i završava operaciju bez bilo kakvog nepotrebnog oštećenja dojke. Glavni cilj obeležavanja je da se obezbedi sigurnost u izvođenju biopsije sa ciljem da se osigura kompletno odstranjivanje lezije i da se postigne najbolji kozmetički rezultat.
U poslednje vreme, u savremenim medicinskim centrima, razvijeni su radioizotopi kao alternativni metod obeležavana pomoću žice. Metod sa radioizotopima je osetljiviji i uspešniji od metoda obeležavanjem pomoću žice. Ovaj metod je poznat kao tehnika za radionuklidnu lokalizaciju skrivenih lezija (radionuclide occult lesion localization) - ROLL.

Kako se izvodi operacija?

Uspešni tretman kancera dojke je direktno povezan njegovim ranim otkrićem. Kad je dijagnosticiran u ranom stadijumu, petgodišnja stopa preživljavanja se može povećati na 96%. Operacija je najvažniji deo lečenja karcinoma dojke. Cilj hirurgije je da se od telatumorukloni kao celina. Metoei lečenja koje nisu hirurške, imaju za cilj da spreče ponovno pojavljivanje tumora ili njihovo širenje na druge organe.

Tri osnovna tipa hirurgije su:

Masektomija: Sa ovim postupkom operativno seuklanja cela dojka zajedno sa tumorom. U istoj sesiji ili u kasnijoj fazi (nakon 1-2 godine) mogu se implantirati silikonske proteze ili nove dojke od tkiva pacijentkinje.

Masektomija uz začuvanje kože: Pomoćuovog postupka, tkivo dojki se uklanja umerenim rezom, čime se zaštićuje deo kože dojke. U poređenju sa tradicionalnom masektomijom, veća količina sačuvane kože će poslužiti kako bi se olakšala procedura rekonstrukcije dojke. Na mestu tkiva dojke, mogu se postaviti silikonske proteze. Izvodi se u cilju smanjenja rizika od komplikacije (profilaktička masektomija)

Operacija koja štiti dojku: Kod ove hirurške metode, glavni cilj je da se sačuva dojka i kozmetički efekat, kao i da se svede na minimum psihološko i fiziološko narušavanje stanja pacijenta. Posle operacije, pacijent prima radioterapiju u trajanju od 5 do 7 nedelja.

Pacijenti koji se ne smeju podvrgavati ovoj intervenciji:

• Oni koji su primili radioterpiju na grudima i na torakalnom zidu
• Trudnice
• Pacijenti sa multifokalnim tumorima dojke
• Pacijenti sa široko rasprostranjenim, sumnjivim ili malignim mikrokalcifikacijama.

Slučajevi u kojima se donosi odluka u saglasnosti sa stanjem pacijenta:

• Pacijenti koji boluju od kolagenoze sa obuhvaćenim krvnim sudovima.
• Pacijenti sa široko rasprostranjenim tumorima.
• Pacijenti čija veličina grudi nije odgovarajuća za ovakav tip intervencije.
• Prisustvo biofokalnog tumora gde postoji potreba od dva reza.

Zaštita limfnih čvorova: Prvo mesto na kojem se širi karcinom dojke su limfni čvorovi ispod pazuha. Prilikom operaije karcinoma dojke, oni se odstranjuju čak i kada tumor nije proširen na limfne čvorove.

Ipak, otkriveni su neželjeni efekti nakon tretmana uključujući oticanje ruku, funkcionalni emotivni efekti. Zbog ovoga, razvijena je nova tehnika: biopsija sentinelnog limfnog čvora (Sentinel Lzmph Nofule Biopsz – SLNB). Uz pomoć ove tehnike, u toku operacijesa specijalnim kontrastom se određuje prvi limfni čvor (sentinelni limfni čvor) koji je zahvaćen tumorom i isti se uklanja. U toku operacije putem pato-histološkog ispitivanja, određuje se dali su ćelije karcinoma dohvatile ovaj limfni čvor (zamrznuti presek). Ukoliko se tumor nije proširio na ovaj čvor, drugi limfni čvorovi se ne diraju. Cilj ove operacije je da se spreči bilo kakva nepotrebna operacija i da se izbegnu komplikacije povezane sa rukom. Najnovija tehnika koja se upotrebljava u biopsiji sentinentalnog čvora je radioizotop kojim se postižu bolji rezultati nego sa tehnikom bojenja. U bolnicama Zdravstvene grupacije “Adžibadem”, SLNB se izvodi upotrebom kombinacije od obe tehnike.